Tiroid Kanseri

Tiroid Kanseri Nedir?

Tiroid kanseri, boynun ön kısmında yer alan ve hormon üretiminden sorumlu olan tiroid bezindeki hücrelerin kontrolsüz şekilde çoğalmasıyla oluşan kötü huylu bir tümör türüdür. Tiroid bezi, metabolizma hızını, vücut ısısını, kalp atımını ve birçok hayati fonksiyonu düzenleyen hormonların (T3, T4, kalsitonin) salgılanmasında görev alır. Tiroid kanseri, çoğu zaman boyunda ağrısız bir şişlik veya nodül olarak fark edilir. Kadınlarda erkeklere göre daha sık görülse de, erkeklerdeki vakalar daha agresif seyredebilir. Genellikle iyi seyirlidir ve erken evrede teşhis edildiğinde tedavi şansı oldukça yüksektir. Papiller tiroid kanseri en sık görülen ve tedaviye en iyi yanıt veren türdür. Ancak bazı alt tipleri hızlı ilerleyebilir ve metastaz yapabilir.

Tiroid Kanseri Türleri

• Papiller Tiroid Kanseri: En yaygın türdür, genellikle yavaş ilerler ve iyi prognoza sahiptir.
• Folliküler Tiroid Kanseri: Hücrelerin kapsül ve damar içine yayılımıyla karakterizedir.
• Medüller Tiroid Kanseri: C hücrelerinden köken alır, kalsitonin hormonu salgılar, genetik geçişli olabilir.
• Anaplastik Tiroid Kanseri: Nadir fakat çok agresif bir tümördür, hızlı yayılır ve tedaviye dirençlidir.
• Tiroid Lenfoması: Tiroid bezinde başlayan nadir bir lenf bezi kanseridir.

Tiroid Kanseri Nedenleri ve Risk Faktörleri

• Radyasyon Maruziyeti: Çocukluk çağında boyun bölgesine radyasyon uygulanması riski artırır.
• Genetik Faktörler: Ailede tiroid kanseri öyküsü veya MEN sendromları gibi kalıtsal hastalıklar
• İyot Eksikliği veya Fazlalığı: Hormon üretiminde düzensizlik yaratabilir.
• Tiroid Nodülleri: Bazı nodüller zamanla kansere dönüşebilir.
• Cinsiyet ve Yaş: Kadınlarda daha sık görülür; özellikle 30-50 yaş arası yaygındır.

Tiroid Kanseri Belirtileri

• Boyunda ağrısız kitle veya nodül
• Yutma güçlüğü veya boğazda dolgunluk hissi
• Ses kısıklığı (tümör ses tellerine baskı yaparsa)
• Boyun lenf bezlerinde şişlik
• Nefes darlığı veya öksürük (ileri evrede)
• Nadir olarak tiroid hormonlarında dengesizlik belirtileri

Tiroid Kanseri Evreleri

• Evre I: Tümör 2 cm'den küçük ve tiroid bezi ile sınırlıdır.
• Evre II: Tümör 2-4 cm arasında olabilir, hâlâ tiroid içinde sınırlıdır.
• Evre III: Tümör büyümüş ve yakındaki dokulara veya lenf düğümlerine yayılmıştır.
• Evre IV: Kanser uzak organlara (akciğer, kemik gibi) metastaz yapmıştır.

Tanı Yöntemleri

• Boyun Ultrasonu: Nodülün boyutu, yapısı ve lenf nodları değerlendirilir.
• İnce İğne Aspirasyon Biyopsisi (İİAB): Nodülden alınan hücrelerle kanser teşhisi konur.
• Tiroglobulin ve Kalsitonin Testleri: Bazı kanser türlerinde belirteç olarak kullanılır.
• BT veya MR Görüntüleme: Yayılım ve evreleme değerlendirilir.
• Radyoaktif İyot Taraması: Tiroit fonksiyonları ve yayılım analizi yapılır.

Tedavi Seçenekleri

• Cerrahi (Total veya Subtotal Tiroidektomi): Tiroid bezinin tamamı ya da bir kısmı çıkarılır.
• Radyoaktif İyot Tedavisi: Cerrahiden sonra kalan tiroid hücrelerini yok etmek için uygulanır.
• Hormon Tedavisi: Tiroksin (T4) takviyesiyle hormon dengesi sağlanır ve TSH baskılanır.
• Radyoterapi ve Kemoterapi: Anaplastik ve ileri evre hastalarda destekleyici olarak kullanılabilir.
• Hedefe Yönelik Tedaviler: Medüller veya dirençli tümörlerde moleküler düzeyde uygulamalar yapılabilir.

Korunma Yolları

• Çocukluk çağında gereksiz radyasyon maruziyetinden kaçınmak
• Aile öyküsü olan bireylerde genetik tarama
• Tiroid nodüllerinin düzenli kontrolü
• İyot dengesini sağlamak (aşırı veya eksik almamak)
• Boyun bölgesinde ele gelen şişlikleri ihmal etmemek

Sonuç

Tiroid kanseri, çoğunlukla erken evrede tespit edilebilen ve başarıyla tedavi edilebilen bir kanser türüdür. Belirtiler çoğunlukla boyunda fark edilen bir şişlik ile başlar. Tanı koymak için ultrason ve biyopsi gibi yöntemler kullanılır. Cerrahi tedavi en yaygın yöntemdir, ardından radyoaktif iyot ve hormon tedavileri uygulanabilir. Erken tanı, düzenli takip ve bilinçli olmak, hastalığın seyrini olumlu etkiler.