Akciğer Kanseri

Akciğer Kanseri Nedir?

Akciğer kanseri, akciğer dokularında yer alan hücrelerin kontrolsüz çoğalmasıyla oluşan, genellikle ölümcül seyreden ciddi bir hastalıktır. Bu kanser türü, hava yolları, bronşlar ve akciğerin dış zarında başlayabilir. Dünya genelinde kansere bağlı ölümlerin en yaygın nedeni olan akciğer kanseri, genellikle ileri evrede fark edildiğinden dolayı tedavide geç kalınabilmektedir. Sıklıkla sigara tüketimiyle ilişkilendirilse de, pasif içicilik, hava kirliliği ve genetik yatkınlık gibi etkenler de hastalığın ortaya çıkmasında rol oynar.

Akciğer Kanseri Türleri

• Küçük Hücreli Akciğer Kanseri (SCLC): Hızlı büyüme ve yayılma eğilimi gösterir. Genellikle sigara içenlerde görülür ve tanı anında sıklıkla metastaz yapmıştır.
• Küçük Hücreli Olmayan Akciğer Kanseri (NSCLC): Akciğer kanserlerinin %85'ini oluşturur. Yavaş ilerler ve alt türleri arasında adenokarsinom, skuamöz hücreli karsinom ve büyük hücreli karsinom bulunur.

Akciğer Kanseri Nedenleri ve Risk Faktörleri

• Sigara kullanımı: Tütün dumanındaki kanserojen maddeler hücrelere zarar verir.
• Pasif içicilik: Sigara içmeyen bireylerin dumana maruz kalması da riski artırır.
• Asbest ve benzeri maddelere maruziyet: Sanayi işçilerinde sık görülür.
• Radon gazı: Evlerde doğal olarak bulunabilen radyoaktif bir gazdır.
• Genetik faktörler: Ailede akciğer kanseri öyküsü olması riski artırabilir.
• Hava kirliliği: Özellikle şehirlerde maruz kalınan ince partiküller riski artırır.

Akciğer Kanseri Belirtileri

• Süregelen ve giderek kötüleşen öksürük
• Kan tükürme (hemoptizi)
• Nefes darlığı
• Göğüs ağrısı
• İştahsızlık ve ani kilo kaybı
• Yorgunluk, halsizlik
• Ses kısıklığı
• Sık tekrarlayan zatürre veya bronşit

Akciğer Kanseri Evreleri

• Evre 0: Kanser hücreleri sadece yüzeyde, yayılım göstermemiştir.
• Evre 1: Tümör sınırlı alanlardadır, lenf bezlerine yayılmamıştır.
• Evre 2: Yakın lenf düğümlerine yayılım söz konusudur.
• Evre 3: Akciğerin diğer bölümlerine veya uzak lenf düğümlerine yayılmıştır.
• Evre 4: Metastaz yaparak vücudun diğer organlarına yayılmıştır.

Tanı Yöntemleri

• Bilgisayarlı Tomografi (BT): Akciğer kitlelerini görüntülemeye yarar.
• MR ve PET Tarama: Kanserin yayılımını gösterir.
• Biyopsi: Hücrelerin mikroskobik incelenmesi için doku örneği alınır.
• Bronkoskopi: Solunum yollarının içi incelenir ve gerekirse örnek alınır.

Tedavi Seçenekleri

• Cerrahi Müdahale: Erken evre tümörlerde tümörün alınması hedeflenir.
• Kemoterapi: Kanser hücrelerini öldüren ilaç tedavisidir.
• Radyoterapi: Tümöre yüksek enerjili ışınlar uygulanır.
• Hedefe Yönelik Tedaviler: Tümördeki genetik mutasyonlara yönelik özel ilaçlardır.
• İmmünoterapi: Bağışıklık sistemini güçlendirerek kanserle savaşmasını sağlar.

Korunma Yolları

• Sigara içmemek, içilen ortamlardan uzak durmak
• Asbest ve radon gazına maruz kalmamak
• Hava kirliliği olan bölgelerde koruyucu önlemler almak
• Sağlıklı beslenmek ve düzenli egzersiz yapmak
• Yıllık sağlık kontrolleriyle risk taramaları yaptırmak

Sonuç

Akciğer kanseri, özellikle geç teşhis edildiğinde yaşam süresini ciddi şekilde kısaltan, ancak erken tanı ve modern tedavi yöntemleriyle başarı oranı artan bir hastalıktır. Sigara ile savaş, toplumsal farkındalık ve bireysel sağlık kontrolleri hastalığın önlenmesinde en etkili yöntemler arasında yer alır. Sağlıklı yaşam alışkanlıkları ile akciğer kanserinin riski büyük ölçüde azaltılabilir.