Nazofarenks (Üst Yutak) Kanseri

Nazofarenks Kanseri Nedir?

Nazofarenks kanseri, burnun arka kısmı ile boğazın üst bölümünde yer alan nazofarenks adlı bölgedeki hücrelerin kontrolsüz çoğalmasıyla oluşan kötü huylu bir kanser türüdür. Bu bölge, solunum yolu ile sindirim yolu arasında bir geçit görevi görür. Nazofarenks kanseri genellikle epitel dokudan kaynaklanır ve en sık olarak “epidermoid karsinom” veya “non-keratinize diferansiye olmamış karsinom” olarak karşımıza çıkar. Nazofarenks kanseri, dünya genelinde nadir görülen bir kanser türü olmasına rağmen Güneydoğu Asya, Çin ve bazı Akdeniz ülkelerinde daha yaygındır. Erkeklerde kadınlara göre daha sık görülür ve genellikle 30-60 yaş arası bireylerde tanı konur. Diğer baş-boyun kanserlerinden farklı olarak, nazofarenks kanseri sıklıkla erken evrede belirti vermeden lenf bezlerine metastaz yapabilir.

Nazofarenks Kanseri Türleri

• Non-Keratinize Diferansiye Olmamış Karsinom: En sık görülen ve Epstein-Barr Virüsü (EBV) ile ilişkili türdür.
• Keratinize Skuamöz Hücreli Karsinom: Daha nadirdir ve genellikle kötü prognozla ilişkilidir.
• Non-Keratinize Diferansiye Karsinom: Daha az agresiftir, orta sıklıkta görülür.

Nazofarenks Kanseri Nedenleri ve Risk Faktörleri

• Epstein-Barr Virüsü (EBV): En önemli risk faktörlerinden biridir ve çoğu vakada pozitif bulunur.
• Genetik yatkınlık: Ailede nazofarenks kanseri öyküsü bulunanlarda risk artar.
• Coğrafi etkenler: Güney Çin, Güneydoğu Asya ve Kuzey Afrika’da daha yaygındır.
• Sigara ve alkol kullanımı: Diğer baş-boyun kanserlerinde olduğu gibi riski artırır.
• İşlenmiş gıdalar: Tuzlanmış balık ve tütsülenmiş gıdalarla beslenme riskle ilişkilidir.
• Erkek cinsiyet: Kadınlara oranla daha sık görülür.

Nazofarenks Kanseri Belirtileri

• Boyunda ağrısız şişlik (lenf nodu büyümesi)
• Tek taraflı kulak tıkanıklığı veya çınlama
• İşitme kaybı
• Burun kanaması veya burun tıkanıklığı
• Baş ağrısı, yüz uyuşması veya göz hareketlerinde bozulma (ileri evre)
• Yutma güçlüğü veya ses değişikliği
• Halsizlik, kilo kaybı, gece terlemeleri

Nazofarenks Kanseri Evreleri

• Evre 0: Kanser sadece yüzey epiteliyle sınırlıdır (karsinoma in situ).
• Evre I: Tümör sadece nazofarenksle sınırlıdır, lenf düğümlerine yayılmamıştır.
• Evre II: Yakındaki lenf düğümlerine veya yakındaki yumuşak dokulara yayılmıştır.
• Evre III: Daha geniş lenf nodu yayılımı ya da çevre dokulara invazyon vardır.
• Evre IV: Kafatası tabanı, sinirler, beyin ya da uzak organlara metastaz vardır.

Tanı Yöntemleri

• Endoskopik Nazofaringoskopi: Nazofarenks bölgesi özel bir kamera ile incelenir.
• Biyopsi: Şüpheli lezyondan örnek alınarak patolojik inceleme yapılır.
• BT ve MR Görüntüleme: Tümörün yayılımı ve çevre dokularla ilişkisi değerlendirilir.
• PET-CT: Metastaz varlığı araştırılır.
• EBV Serolojisi: Virüsle ilişkili olguların değerlendirilmesinde yardımcıdır.

Tedavi Seçenekleri

• Radyoterapi: Nazofarenks kanserinin birincil tedavisidir. 3D veya IMRT teknikleri kullanılır.
• Kemoterapi: Özellikle ileri evrede radyoterapi ile birlikte verilir.
• Cerrahi: Nadiren uygulanır, genellikle lenf nodlarına yönelik olabilir.
• İmmünoterapi: EBV ile ilişkili olgularda klinik çalışmalar devam etmektedir.

Korunma Yolları

• Epstein-Barr Virüsü bulaşının önlenmesi (doğrudan koruma şu anda mümkün değildir)
• Tuzlu, tütsülenmiş ve işlenmiş gıdaların tüketimini azaltmak
• Sigara ve alkol kullanımını bırakmak
• Riski yüksek bölgelerde düzenli kontroller
• Erken belirtileri ciddiye almak ve uzman hekime başvurmak

Sonuç

Nazofarenks kanseri, genellikle sessiz seyreden ancak lenf bezlerine erken yayılabilen agresif bir tümördür. Radyoterapiye oldukça duyarlıdır ve erken teşhisle birlikte başarı şansı yüksektir. Özellikle riskli bölgelerde yaşayan bireylerin bu konuda bilinçli olması ve belirtileri erken fark etmesi, hayat kurtarıcı olabilir.